با دقّت در نصوص دینی، کشف می شود که دو نوع اسمِ تکوینی و عینی برای ذات باری تعالی وجود دارد :
اوصاف ذات باری تعالی (اسم ذاتی) :
اسامی که در اصطلاح رایج ما اوصاف تکوینی و خارجی باری تعالی هستند، مثل قادر، علیم و حیّ (ذات باری تعالی با تعین قادریت یا عالمیت).
[ر.ک. تفسیر تسنیم، علامه جوادی آملی، ذیل تفسیر "بسم الله" در سوره مبارکه حمد].
التوحید، ۱۸۶ :
عَنْ أَبِی الْحَسَنِ الرِّضَا ع أَنَّهُ قَالَ: اعْلَمْ عَلَّمَكَ اللَّهُ الْخَیْرَ أَنَّ اللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى قَدِیمٌ وَ الْقِدَمُ صِفَةٌ . فَسَمَّى نَفْسَهُ سَمِیعاً بَصِیراً قَادِراً قَائِماً ظَاهِراً بَاطِناً لَطِیفاً خَبِیراً قَوِیّاً عَزِیزاً حَكِیماً عَلِیماً وَ مَا أَشْبَهَ هَذِهِ الْأَسْمَاء.
مخلوقات باری تعالی (اسم فعلی) :
در تفسیر العیاشی آمده است :
عن الرضا ع قال إذا نزلت بكم شدة فاستعینوا بنا على الله- و هو قول الله: وَ لِلَّهِ الْأَسْماءُ الْحُسْنى فَادْعُوهُ بِها» قال: قال أبو عبد الله: نحن و الله الأسماء الحسنى- الذی لا یقبل من أحد إلا بمعرفتنا».
اشاره دارد که ذوات مقدّس معصومین -علیهم الصلاه و السلام- اسم الله» هستند. روشن است که مراد از اسم الله» در این عبارت نام و الفاظ موضوع یا اوصاف ذاتی باری تعالی نیست، بلکه مراد مخلوقات الهی است.
علامه حسن زاده، ممد الهمم فی شرح فصوص الحکم :
به این معنا [اسم فعلی] هر شیئی اسم الله» است، هر چند اشیاء خارجی در اسم الله» بودن و معرّف بودن برای ذات الهی مختلف هستند. مثلا سنگ» اوصاف الهی را نشان می دهد، اما انسان» که اشرف مخلوقات است، بیش از سنگ دلالت بر علم و قدرت الهی دارد.
از بین انسانها هم وجودات مقدس معصومین -علیهم الصلاه و السلام- و در رأس وجود مقدس نبی اکرم -صلی الله علیه و آله و سلم- که اشرف مخلوقات است و مراتب مخلوقی را به انتها رسانده است، ثُمَّ دَنا فَتَدَلَّى فَكانَ قابَ قَوْسَیْنِ أَوْ أَدْنى . عِنْدَ سِدْرَةِ الْمُنْتَهى» (سوره مبارکه نجم، آیه شریفه ۸ تا ۱۴) بیش از هر مخلوقی معرّف برای کمالات الهی است و اشاره به تمام کمالات الهی از علم، قدرت، حکمت، صبر، عزت و . دارد.
به همین جهت این وجود ختمی مرتبت را اسم الله الاعظم» می گویند.
الله ,الهی ,باری ,تعالی ,اسم ,الله» ,باری تعالی ,اسم الله» ,ذات باری ,تعالی اسم ,بیش از ,معصومین علیهم الصلاه
درباره این سایت