- بینش ها، گرایش ها و رفتارها :
شخصیت افراد با سهفاکتور بینش ها (علم و آگاهی)، گرایش ها (حبّ و بغض) و رفتارهای او شناخته می شود.
اگر شخصیت خودمان رابخواهیم بشناسیم، تغییر بدهیم و اصلاح کنیم، باید این سه فاکتور را مدنظر قراربدهیم و توجه داشته باشیم که این فاکتورها هر کدام بر دیگری اثرگذار است، بینش برگرایش و رفتار اثرگذار است، همانطور که آن دو بر بینش اثر می گذارند. گرایش و رفتارنیز بر یکدیگر اثر دارند.
- مثال های تاثیر بینش بر گرایش :
علم به مقام اهل بیت-علیهم الصلاه و السلام- سبب علاقه و گرایش به ایشان ع می شود و هر چه این معرفتبیشتر باشد، حبّ و عشق بیشتر خواهد خواهد بود.
علم به حقانیت و صفاتالهی یا نعمت های الهی سبب تقویت محبت خداوند - تبارک و تعالی - در دل انسان میشود. کمی عشق به خدا به خاطر کم اطلاعی از این ذات مقدس است.
علم به ارزش عبادت واین که عبادت سبب خوشبختی انسان می شود، سبب علاقه به عبادت می شود. احساس خستگیاز عبادت به علت باور نکردن ارزش آن است.
- مثال های تاثیر بینش بر رفتار :
علم به این که نمازجماعت در مسجد یا نماز شب چه برکاتی دارد، سبب تلاش جهت اقامه نماز جماعت و نمازشب می شود.
علم به آخرت و ثواب وعقاب اعمال، در رفتار ما بسیار نقش دارد.
- نقش بینش بر شخصیت و اثرگذاری آن بر گرایش و رفتار علت توجه زیاد دین مبین اسلام به علم و علم آموزی است، علم هایی که -مانند علم عقائد و احکام- نقش مستقیم در خوشبختی و سعادت دنیوی و اخروی انسان دارد.
نتیجه : اهمیت بینش وعلم آموزی در اسلام. (پیامبر اکرم -ص- : طلب العلم فریضة علی کل مسلم / طلب علم برهر مسلمانی واجب است).
- مثالهای تاثیر گرایش بر بینش :
مخالفین مذهب حق تشیعبه علت حبّ و تعصب به فرقه یا دین خود، براهین اقامه شده در اثبات حقانیت تشیع رانمی پذیرد و استدلالهای ضعیف هم مسلکهای خود را قبول می کند. همچنین تعصب های بیجا به قوم، قبیله، شهر و . تاثیر مستقیم بر بینش انسان دارد. از حضرت رسول -ص-نقل شده است : حبک للشیء یعمی و یصم» (علاقه تو به چیزی موجب کوری و کری تو میشود. الفقیه،ج4،ص380).
- مثالهای تاثیر گرایش بر رفتار :
علاقه به دیدن فیلمیا دیدن فوتبال موجب گذران وقت در مقابل تلویزیون می شود، حتی اگر از نظر منطقیتوجیه معقول پسندی برای این رفتار نداشته باشد.
میل به جلب رضایتالهی سبب روزه گرفتن می شود.
علاقه به اهل بیت-علیهم الصلاه و السلام- سبب شرکت در مجالس مدح و مرثیه و روضه می شود.
بسیاری از افعالی کهانجام می دهیم بر اساس گرایش های غلط است. علاقه های ناصحیح سبب آن رفتارها میشود.
- توجه ویژه دین مبین اسلام به حبّ و بغض و تکیه بر مبارزه با هوای نفس به دلیل تاثیر شگرف آن در شخصیت انسانی و اثرگذاری بسیار آن بر بینش و رفتار است، تا جایی که از امام صادق -علیه الصلاه و السلام- نقل شده است هل الایمان الا الحبّ و البغض». (آیا ایمان چیزی غیر از حب و بغض است. الکافی، ج2، ص125).
ارزش و جایگاه والایمحبت اهل بیت -علیهم الصلاه و السلام- نیز در همین راستا قابل تفسیر و تبئین است.
- مثالهای تاثیر رفتار بر بینش :
عبادت سبب قوی شدناعتقاد و ایمان انسان می شود. عرفاء می گویند برای رسیدن به درجات بالای علمی بهخداوند - تبارک و تعالی - مبارزه با هوای نفس و ریاضت لازم است که البته همانانجام واجبات و ترک محرمات و سپس انجام مستحبات و ترک مکروهات است. تا انسان اینریاضتهای رفتاری را تحمل نکند، مراتب بالای معرفت به خداوند -تبارک و تعالی- و علمبه لذت عبودیت برای او حاصل نخواهد شد.
از سوی دیگر گاهیگناه بسیار، منجر به انحراف فکری و الحاد می شود.
- مثالهای تاثیر رفتار بر گرایش :
عبادت با خشوع وخضوع، محبت خداوند را در دل انسان افزایش می دهد. گناه کردن، میل به دنیا ودنیاطلبی را افزایش می دهد.
- تاکید اسلام بر عمل صالح در کنار اسلام بر اساس تاثیر رفتار بر شخصیت انسانها و نقش آن در خوشبختی دنیوی و اخروی انسانهاست و کسانی که دین قلبی منهای اعمال و مناسک را ترویج می کنند، جز سقوط و انحراف مقصدی نخواهند داشت.
- سخن پایانی :
برای اصلاح شخصیت خودبه برنامه ای برای بینش ها، گرایش ها و رفتارهای خود نیازمندیم. برنامه ای کهعلمهای با ارزش را برای ما تحصیل می کند، گرایش های ما را اصلاح می کند و موجب رشداعمال صالح می شود. برنامه ای که انس گرفتن با معارف قرآن، مناجات با خداوند، گوشدادن به موعظه سخنرانان مذهبی، مطالعه خاطرات علماء و شهدا، توجه به نوافل ومستحبات و . می تواند در راس آن قرار گیرد.
گرایش ,علم ,بینش ,رفتار ,سبب ,تاثیر ,می شود ,علم به ,بر بینش ,حبّ و ,بینش بر ,مثالهای تاثیر رفتار ,مثالهای تاثیر گرایش
درباره این سایت