1/ مطالب این سوره مبارکه فهرستی از معارف و حقایق قرآن و معارف دین است؛ از انواع توحید -توحید ذات و صفات و افعال و عبودیت- (مبدأ شناسی) و معاد (آخرت شناسی) تا هدایت بشریت که هم به نبوت و امامت (راه و راهنماشناسی و مربوط به دنیا) مربوط می شود و هم احکام و اخلاق -که با لسان دعا ایراد شده است-.
2/ از جهت دیگر می توان معارف این سوره مبارکه را به سه بخشِ رابطه خدا با انسان، رابطه انسان با خدا (ایاک نعبد و ایاک نستعین) و رابطه انسانها با یکدیگر (اتصال به نعمت داده شدگان و دوری از مغضوبین و ضالّین) تقسیم کرد. معرفت نسبت به رابطه اول و اصلاح رابطه دوم و سوم راه هدایت و سیروسلوک است.
3/ ملاصدرا این سوره را مشتمل بر هفت درِ بهشت می داند (تفسیر القرآن، ج۱، ص۱۷۸) :
1. ذكر با تلاوت آیه (بسم الله الرحمن الرحیم ).
2. شكر با آیه كریمه (الحمد لله رب العالمین ).
3. رجاء با قرائت آیه (الرحمن الرحیم ).
4. خوف با ذكر آیه (مالك یوم الدین )
5. اخلاص با گفتن (ایاك نعبد و ایاك نستعین )
6. دعا و تضرع با تلاوت آیه (اهدنا الصراط المستقیم ).
7. اقتدا به ارواح پاك با قرائت آیه (صراط الذین أنعمت علیهم).
درباره این سایت